Algemeen
Een geregistreerd partnerschap is in grote lijnen gelijk aan een huwelijk. Het belangrijkste verschil is de positie van kinderen. In januari 1998 werd het geregistreerd partnerschap ingevoerd, omdat een huwelijk tussen twee mannen en twee vrouwen destijds niet wenselijk werd geacht en er geen alternatieve wettelijke regeling betreffende samenleven bestond. Ook voor een man en een vrouw werd het toen mogelijk een geregistreerd partnerschap af te sluiten.
Sinds april 2001 is een huwelijk ook opengesteld voor twee mannen of twee vrouwen, waarmee de grond voor het geregistreerd partnerschap lijkt te zijn vervallen. De wetgever biedt echter nog steeds de mogelijkheid om een geregistreerd partnerschap aan te gaan.
Wettelijke gevolgen
De wet verbindt aan het geregistreerd partnerschap een aantal consequenties, te weten:
- door het partnerschap zijn de partners automatisch elkaars erfgenaam, en
- hebben de wettelijke plicht om in elkaars onderhoud te voorzien.
Indien de partners het geregistreerd partnerschap aangaan, leidt dit automatisch tot een algehele gemeenschap van goederen. Alle bezittingen die de partners vóór het aangaan van het geregistreerd partnerschap afzonderlijk in eigendom bezaten, worden door het geven van het jawoord gemeenschappelijk eigendom. Hetzelfde geldt voor de schulden die zij ieder afzonderlijk bezaten.
Redenen partnerschapsvoorwaarden
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom aanstaande partners niet een algehele gemeenschap van goederen willen, zoals bijvoorbeeld:
- één van de partners heeft een onderneming (of overweegt in de toekomst een onderneming te beginnen);
- één van de partners heeft bij de aanvang van het geregistreerd partnerschap (grote) schulden, en
- de ene partner heeft een aanzienlijk groter vermogen dan de ander of verwacht een grote(re) erfenis te ontvangen.
Beperking partnerschapsvoorwaarden
Als de partners een woning aankopen en voor de financiering daarvan een hypotheek afsluiten óf een financiering afsluiten voor de verbouwing van hun woning, eist de bank dat beide partners aansprakelijk zijn, ook al staat de woning op naam van één van de partners!
Een tweede beperking wordt gevormd door het zogenaamde ‘finale verrekenbeding’.
In de partnerschapsvoorwaarden wordt de aansprakelijkheid van de schulden van de andere partner uitgesloten, terwijl de partners tegelijkertijd op grond van het finale verrekenbeding overeenkomen dat zij bij overlijden en/of echtscheiding afrekenen alsof zij in algehele gemeenschap van goederen een geregistreerd partnerschap waren aangegaan.
Partnerschapsvoorwaarden tijdens het geregistreerd partnerschap
Het komt voor dat er bij de aanvang van het geregistreerd partnerschap geen redenen waren voor het aangaan van partnerschapsvoorwaarden, maar dat dit tijdens de loop van het geregistreerd partnerschap verandert.
Ook tijdens geregistreerd partnerschap kan de algehele gemeenschap van goederen worden omgezet in partnerschapsvoorwaarden.
De procedure voor deze omzetting is ingewikkelder en kostbaarder, omdat:
- er een verdeling moet worden gemaakt van de algehele gemeenschap van goederen, en
- er goedkeuring van de rechtbank nodig is. Dit om te voorkomen dat rechten van derden/schuldeisers worden benadeeld. De notaris stelt een verzoekschrift op voor de rechtbank om een en ander te regelen.
Partnerschapsvoorwaarden
Partnerschapsvoorwaarden zijn er in vele varianten, maar de basis bestaat vaak uit (in meer of mindere mate) gescheiden vermogens. Almeer Notaris kan u over de verschillende varianten nader informeren.
Bij gescheiden vermogens moeten de partners een administratie bijhouden.
Op een aan de partnerschapsvoorwaarden te hechten lijst wordt bijvoorbeeld vermeld welke inboedel van welke partner is.
Voor inboedel die na aangaan van het geregistreerd partnerschap wordt aangeschaft, zullen bewijsstukken moeten worden bewaard om aan te tonen wie de eigenaar is van welke inboedel. Hierbij kunt u denken aan aankoopbonnen en/of betaalbewijzen.
Bij geen of een slechte administratie kunnen problemen ontstaan als er sprake is van overlijden, beëindiging van het geregistreerd partnerschap of faillissement. Zelfs is denkbaar dat bij het ontbreken van enige administratie een (soort) algehele gemeenschap van goederen is ontstaan.
Partnerschapsvoorwaarden zijn natuurlijk voor de partners onderling van belang. Daarnaast zijn de partnerschapsvoorwaarden ook belangrijk voor derden die een vordering hebben op één van de partners. Een schuldeiser kan zijn schuld alleen verhalen op het vermogen van die partner die de schuld is aangegaan. Het vermogen van de niet-schuldenaar kan dus niet worden aangesproken.
Opheffen partnerschapsvoorwaarden
Het komt voor dat op enig moment de redenen die er aanvankelijk waren om partnerschapsvoorwaarden op te stellen niet meer aanwezig zijn (bijvoorbeeld de onderneming is verkocht bij pensionering). In dat geval kunnen partnerschapsvoorwaarden worden opgeheven. Hiervoor is de toestemming van de rechtbank nodig om te voorkomen dat rechten van derden/schuldeisers worden benadeeld. De notaris stelt een verzoekschrift op om een en ander te regelen.
Opnieuw met elkaar een geregistreerd partnerschap aangaan
Als na de beëindiging van het geregistreerd partnerschap blijkt dat de ex-partners toch niet zonder elkaar kunnen en besluiten om met elkaar opnieuw een geregistreerd partnerschap aan te gaan, herleven de partnerschapsvoorwaarden óf de algehele gemeenschap van goederen. De notaris is in dat geval niet nodig.
Als de partners voor het tweede geregistreerd partnerschap een andere regeling wensen dan voor hun eerste geregistreerd partnerschap, moeten zij vóór het aangaan van het geregistreerd partnerschap tijdig naar de notaris om een en ander te regelen.
Het bepaalde onder het kopje ‘Partnerschapsvoorwaarden tijdens het geregistreerd partnerschap’ of ‘Opheffen partnerschapsvoorwaarden’ is dan van overeenkomstige toepassing.