Algemeen
Sinds april 2001 is een huwelijk niet meer alleen mogelijk tussen een man en een vrouw, maar ook tussen twee mannen of twee vrouwen.
De wet verbindt aan het huwelijk een aantal consequenties, te weten:
- door het huwelijk zijn de echtgenoten automatisch elkaars erfgenaam;
- indien uit een huwelijk kinderen zijn geboren, bepaalt het erfrecht dat de wettelijke verdeling automatisch van toepassing is, tenzij in een testament anders is bepaald, en
- de wettelijke plicht om in elkaars onderhoud te voorzien.
Als echtgenoten in het huwelijk treden, leidt dit automatisch tot een algehele gemeenschap van goederen. Alle bezittingen die de echtgenoten vóór de huwelijksvoltrekking afzonderlijk in eigendom bezaten, worden door het geven van het jawoord gemeenschappelijk eigendom. Ook de schulden die zij ieder afzonderlijk bezaten, worden gemeenschappelijk.
Huwelijksvoorwaarden
Huwelijksvoorwaarden zijn er in vele varianten, maar de basis bestaat vaak uit (in meer of mindere mate) gescheiden vermogens.
Almeer Notaris kan u over de verschillende varianten nader informeren.
Bij gescheiden vermogens moeten de echtgenoten een administratie bijhouden. Op een aan de huwelijksvoorwaarden te hechten lijst wordt bijvoorbeeld vermeld welke inboedel van welke echtgenoot is. Voor inboedel die na de huwelijksvoltrekking wordt aangeschaft, zullen bewijsstukken moeten worden bewaard om aan te tonen wie de eigenaar is van welke inboedel. Hierbij kunt u denken aan aankoopbonnen en/of betaalbewijzen.
Bij geen of een slechte administratie kunnen problemen ontstaan als er sprake is van overlijden, echtscheiding of faillissement. Zelfs is denkbaar dat bij het ontbreken van enige administratie een (soort) algehele gemeenschap van goederen is ontstaan.
Huwelijksvoorwaarden zijn natuurlijk voor de echtgenoten onderling van belang. Daarnaast zijn de huwelijksvoorwaarden ook belangrijk voor derden die een vordering hebben op één van de echtgenoten. Een schuldeiser kan zijn schuld alleen verhalen op het vermogen van die echtgenoot die de schuld is aangegaan. Het vermogen van de niet-schuldenaar kan dus niet worden aangesproken.
Redenen huwelijksvoorwaarden
Er kunnen verschillende redenen zijn waarom aanstaande echtgenoten niet een algehele gemeenschap van goederen willen, zoals bijvoorbeeld:
- één van de echtgenoten heeft een onderneming (of overweegt in de toekomst een onderneming te beginnen);
- één van de echtgenoten heeft bij de aanvang van het huwelijk (grote) schulden, en
- de ene echtgenoot heeft een aanzienlijk groter vermogen dan de ander of verwacht een grote(re) erfenis te ontvangen
Beperking huwelijksvoorwaarden
Als de echtgenoten een woning aankopen en voor de financiering daarvan een hypotheek afsluiten óf een financiering afsluiten voor de verbouwing van hun woning,
eist de bank dat beide echtgenoten aansprakelijk zijn, ook al staat de woning op naam van één van de echtgenoten!
Een tweede beperking wordt gevormd door het zogenaamde ‘finale verrekenbeding’.
In de huwelijksvoorwaarden wordt de aansprakelijkheid van de schulden van de andere echtgenoot uitgesloten, terwijl de echtgenoten tegelijkertijd op grond van het finale verrekenbeding overeenkomen dat zij bij overlijden en/of echtscheiding afrekenen alsof zij in algehele gemeenschap van goederen waren gehuwd.
Opheffen huwelijksvoorwaarden
Het komt voor dat op enig moment de redenen die er aanvankelijk waren om huwelijksvoorwaarden op te stellen, niet meer aanwezig zijn (bijvoorbeeld de onderneming is verkocht bij pensionering).
In dat geval kunnen huwelijksvoorwaarden worden opgeheven. Hiervoor is de toestemming van de rechtbank nodig om te voorkomen dat rechten van derden/schuldeisers worden benadeeld. De notaris stelt een verzoekschrift op om een en ander te regelen
Huwelijksvoorwaarden tijdens huwelijk
Het komt voor dat er bij de aanvang van het huwelijk geen redenen waren voor het aangaan van huwelijksvoorwaarden, maar dat dit tijdens de loop van het huwelijk verandert.
Ook tijdens huwelijk kan de algehele gemeenschap van goederen worden omgezet in huwelijksvoorwaarden.
De procedure voor deze omzetting is ingewikkelder en kostbaarder, omdat:
- er een verdeling moet worden gemaakt van de algehele gemeenschap van goederen, en
- er goedkeuring van de rechtbank nodig is. Dit om te voorkomen dat rechten van derden/schuldeisers worden benadeeld. De notaris stelt een verzoekschrift op voor de rechtbank om een en ander te regelen.
Hertrouwen na echtscheiding
Als na een echtscheiding blijkt dat de ex-echtgenoten toch niet zonder elkaar kunnen en besluiten om met elkaar te hertrouwen, herleven de huwelijksvoorwaarden óf herleeft de algehele gemeenschap van goederen. De notaris is in dat geval niet nodig.
Als de echtgenoten voor het tweede huwelijk een andere regeling wensen dan voor hun eerste huwelijk, moeten zij vóór de huwelijksvoltrekking tijdig naar de notaris om een en ander te regelen. Het bepaalde onder het kopje ‘Huwelijksvoorwaarden tijdens huwelijk’ of ‘Opheffen huwelijksvoorwaarden’ is dan van overeenkomstige toepassing.